Automatyczna kompensacja temperatury (ATC)
Temperatura jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na dokładność wartości pomiarowych, dlatego też bywa źródłem największych rozbieżności podczas pomiaru. Zmiana temperatury zasadniczo wpływa na indeks refrakcji – ogrzana ciecz traci gęstość (objętość cieczy jest większa, waga jednak zostaje jednakowa), w wyniku czego rośnie prędkość rozchodzenia się światła w cieczy a następnie obniża się indeks refrakcji.
Optyczne refraktometry używają linearnej automatycznej kompensacji temperatury, dzięki której osiągają pomyślnie dokładnych wyników, we wskazywanym zakresie temperatur więc nie trzeba doliczać żadnych wartości korekcyjnych. Niemniej jest prawdą, że im bardziej temperatura zbliża się do granicy określonego zakresu temperatur, tym mniej dokładnych wyników linearna kompensacja osiąga. Jeżeli jest to możliwe, polecamy prowadzić pomiary w stałych warunkach temperaturowych, kiedy tak optyczny refraktometr jak również badana ciecz będą przez wystarczająco długi czas w środowisku o jednakowej temperaturze (najlepiej około 20 °C).
Jeśli refraktometr nie posiada kompensacji temperatury, nie trzeba się obawiać, że chodzi o jakiś bezwartościowy przyrząd. W takim przypadku w środowisku o jednakowej temperaturze powinien być nie tylko refraktometr i badana próbka, ale także roztwór kalibracyjny. Przed rozpoczęciem pomiaru trzeba dokonać kalibracji za pomocą roztworu kalibracyjnego i ustalić tzw. wartość „zero“ a natychmiast przeprowadzić pomiar badanej cieczy. Jeżeli temperatura otoczenia zmienia się bardzo szybko podczas pomiaru, przyrząd trzeba ponownie skalibrować.